วันพุธที่ 13 ตุลาคม พ.ศ. 2553

ศัพท์ที่ใช้ในพิธีกรรมงานกินเจ

ศัพท์ที่ใช้ในพิธีกรรมงานกินเจ

๑. กระดาษกิ้ม         
 ความหมาย              กระดาษทอง
๒. กิมเต๋ง 
 ความหมาย             ที่เผากระดาษทอง
๓. กิ่มเจี้ยม   
ความหมาย              ดอกไม้จีนตากแห้ง
๔. กิ้มก้อ                                     
ความหมาย                     กลอง ม้าล่อ
๕.  กิ้มสิ้น                      
  ความหมาย                     รูปพระ
  ๖. กิ๋ว                                           
  ความหมาย                     ลูกบอล
  ๗. ก๊าม 
   ความหมาย                   ส้มแป้น
๘. โกเต้งค้า
  ความหมาย            เสาโกเต้ง
๙. โก่ยอิ๋ว         
  ความหมาย                   การอาบน้ำมัน



 ๑๐. โก้ยโห้ย 
ความหมาย                   การทำพิธีลุยไฟ
๑๑. โก้ยห่าน                  
  ความหมาย                   การทำพิธีสะเดาะเคราะห์
 ๑๒. โก้ยเฉ่งเฮี้ยว              
  ความหมาย                   การรมควันจากกระถางไม้หอมเพื่อความสะอาด
๑๓. โก๊ยชิดแฉ้               
ความหมาย                   พิธีบูชาดาวเคราะห์
  ๑๔.  กวนโต้                                
ความหมาย                     ง้าว
๑๕. เก้าอี๋                
ความหมาย                     เก้าอี้
๑๖. ขุ้ยหล่อกี๋    
 ความหมาย                     ธงเปิดทาง
๑๗. เข้งเต๋อ๋วน 
ความหมาย                   เจ้าหน้าที่เปลี่ยนถ้วยน้ำชา
 ๑๘. โข้กุ้น                    
 ความหมาย                   พิธีการจัดเลี้ยงทหารวมทั้งม้า ที่ตามเฝ้ารับเสด็จ
  ๑๙. จิ่นเจ้ว                                
ความหมาย                   กล้วย
  ๒๐. จิ้ว                                         
 ความหมาย           เหล้าขาว
๒๑. จูตั๋วเกี๋ยม   
 ความหมาย                   ดาบอาญาสิทธิ์ของกิ้วอ๋องต่ายเต่
๒๒. จู้ตั๋ว                     
ความหมาย                   ประธานกำกับดูแลศาลเจ้า
๒๓. เจ่งหล่อ                              
ความหมาย                    กระถางไม้หอม
  ๒๔. เจ้ง                                       
ความหมาย                    ระฆัง
  ๒๕. เจ๊กไต๋  
ความหมาย            เชิงเทียน
๒๖. เจี่ยหล่อ
 ความหมาย                   หัวหน้าถ่าวเก๊หล่อจู้
๒๗.  ฉาย                                    
ความหมาย             ผ้าเขียนชื่อพระ
๒๘. ฉ่าว                                     
ความหมาย                    หญ้า
 ๒๙. ฉ้ายอิ้ว                  
  ความหมาย                   ผู้เข้าร่วมพิธีกินผัก
๓๐. เฉ้ง                       
ความหมาย                   การทำตัวชำระร่างกายให้สะอาดบริสุทธิ์ โดยไม่รับ
ประทานอาหารคาว ไม่ดื่มของมึนเมา ไม่ร่วประเวณี
 ๓๑. ฉ่อ                    
 ความหมาย                    น้ำส้มสายชู
๓๒. เฉี้ย                       
 ความหมาย                   เชิญ
๓๓. เฉี้ยถี่ก้อง                
 ความหมาย                   พิธีเชิญเทวดา
 ๓๔. เฉี้ยหยกอ๋อง                  
 ความหมาย                 พิธีเชิญหยกอ๋อง 
๓๕. เฉี้ยกิ๊วอ๋อง         
ความหมาย                 พิธีเชิญกิ๊วอ๋อง 
 ๓๖. เฉี้ยเสาโกเต๊ง           
ความหมาย                 พิธีเชิญเสาโกเต๊งขึ้น หรือ ลง 
๓๗. เฉี้ยว   
ความหมาย                    ทวนพระโลเฉี้ย
๓๘. ชิดแช้เกี่ยม    
ความหมาย                    กระบี่7ดาว
๓๙. ชิดแฉ๊ต่าย           
ความหมาย                 ท่าบวงสรวงบูชาดาวนพเคราะห์ 
๔๐.  ชิดแฉ๊เที๊ยน          
 ความหมาย                  ตั๋งปั๋วที่วางบนชิดแฉ๊ต๋าย 
๔๑.  ชิดแฉ๊เต่               
ความหมาย                 ตั่งปั๋วที่วางล่างของชิดแฉ๊ต๋าย 
  ๔๒. เช็ว                                      
ความหมาย                    ประทัด ๔๓. ซิโต้ 
ความหมาย                    หอกพระบกเฉี้ย
๔๔. ตะอิ่น                    
 ความหมาย                    การประทับตราในพิธีสะเดาะเคราะห์  
 ๔๕. ต้าวบูเก้ง                 
 ความหมาย                    ศาลเจ้า 
๔๖. ติ่นเต็กฮู๋                  
ความหมาย                    การวางอาณาเขตแสดงบริเวณประกอบพิธีกินผัก
ตามทิศต่างๆ ทั้งสี่ทิศ

 ๔๗. ติ้นเต็กฮู่                 
 ความหมาย                    การวางอาณาเขตทหารเพื่อคอยดูแลความปลอดภัย
๔๘. เต๋เอี้ยว                                
ความหมาย                 ใบชา
 ๔๙. เต๋เหลี่ยว                             
ความหมาย                 ขนม 5 สี 
 ๕๐. โต้ตอ                                    
ความหมาย                 ดาบ
๕๑.โต๊ะ                                        
 ความหมาย                 โต๊ะ
๕๒. เต้งฉึง     
ความหมาย                   ตะปู 
๕๓. เต็กฮู่                  
ความหมาย                    ฮุ้พระเขียนบนไม้ไผ่
๕๔. เต็กก้ากี้                   
 ความหมาย                   ฟองเต้าหู้ตากแห้ง 
๕๕. ตั่งหุ้น                    
ความหมาย                   วุ้นเส้น
๕๖. ตั่งปั๋ว                  
ความหมาย                   ถาดสี่เหลี่ยมทำด้วยไม้กระดาน ใส่อุปกรณ์สำคัญ
ในการประกอบ พิธีกรรม ซึ่งมี ข้าวสารเสก ห๊องจี๊  หงอเอี้ยเฉี้ยม ป้านน้ำชา โป๊ย ผลไม้ เต่เหลี่ยว ฮู๋ผ้า อ๋างจี๋ ฮวดโซะ จู้ตัว เกี๋ยม

๕๗. ตัวหมึง                  
 ความหมาย                   ประตูใหญ่ของศาลเจ้า
๕๘. ตั๋ว                                      
ความหมาย                    โต้ะขาสูง 
 ๕๙. ตั้วก้อ                 
ความหมาย                 กลองใหญ่
๖๐. ตั้วกิ้ม                                  
ความหมาย                 กระดาษทองใหญ่
๖๑. ตั้วเหล่ง   
ความหมาย                 ธงอาชาสิทธิ์สูงสุด
 ๖๒. ตั้วเหลียน                           
ความหมาย                 เกี้ยวใหญ่
  ๖๓. เต้าเต้ง                                 
ความหมาย                   ประตูใหญ่ของศาลเจ้า
  ๖๔. ถ่าวกี๋                        
 ความหมาย                    ธงนำขบวน
๖๕. ถี่ก๊องตั๋ว                     
  
ความหมาย                   ประทับของหยกอ๋องส่องเต่
  ๖๖.ถั่ว                                          
ความหมาย                 ถ่าน
 ๖๗. ถึง                                         
ความหมาย                 น้ำตาล
 ๖๘.  ถอ                                       
ความหมาย          ดิน
๖๙. ทิกิ๋ว                         
  ความหมาย                 ลูกหนามเหล็ก
๗๐. ทิเต้งถุย                               
ความหมาย                 กระบองหนาม
๗๒. เท้สิ้น            
 ความหมาย                 รูปต่างตัว             
๗๓. ไท้เปี๋ย 
ความหมาย                 เกี้ยวเล็ก
๗๔. เทียนก้วนซู่ฮก          
ความหมาย                   เสาบูชาหน้าศาลเจ้า/สถานที่สำหรับขอพร
  ๗๕. เทียนเต้ง                            
ความหมาย                 ตะเกียงเทวดา
 ๗๖.นิวสั่ว                                   
ความหมาย                 ร่มใหญ่
๗๗. บ๊าก                                     
 ความหมาย                   หมึกแท่ง
๗๘. บิดถึง  
ความหมาย                   น้ำผึ้งรวง
๗๙. บิดเจี่ยน    
ความหมาย                  ลักษณะคล้ายม้านั่งตัวเล็กๆสูงประมาณ 6 นิ้ว
ยาวประมาณ 1 ฟุตกว้างประมาณ 6 นิ้ว มีไม้เสียบ พุทราแห้งตังโก๊ ขนมเปี๊ยแห้ง บนยอดใช้กระดาษ แข็งสีแดงตัดเป็นรูปคล้ายหยดน้ำ ส่วนยอดตัดเป็น หยักๆสำหรับตั้งไหว้หน้าโต๊ะบูชาพระ
๘๐. บกนี่        
ความหมาย                 เห็ดหูหนูตากแห้ง
๘๑. ปีด             
ความหมาย                 พู่กันจีน สำหรับพระเขียนหนังสือ
๘๒. บีดจี้ว                                 
ความหมาย                   เบียร์
๘๓. บู้กะ
 ความหมาย                   เกล็ดตัวลิ่น
๘๔. บกอื้อต่างเก๊ง
ความหมาย                 อุปกรณ์ประกอบพิธีขอพร
๘๕. บกนี่                 
 
ความหมาย                 เห็ดหูหนูตากแห้ง
 ๘๖. ป้างผ่าว                               
  ความหมาย                   จุดประทัด 
 ๘๗. ป้างเอี๋ย                   
ความหมาย                พิธีปล่อยทหารมารักษาการณ์ในพิธี
 ๘๘. ป้านน้ำชา          
ความหมาย                  กาใส่น้ำชา
๘๙. ป้ายหล๋าวฉ้ายอิ้ว      
ความหมาย                 การจัดอาหารไหว้ เพื่อระลึกถึงคณะกรรมการศาลเจ้าที่
ล่วงลับไปแล้ว โดยจัดวางไว้บนโต๊ะพร้อมน้ำ ช้อน
ตะเกียบ ผู้ประกอบพิธีจุดธูปเทียนเชิญร่วมพิธีกินผัก
๙๐.  เปงถึง
 ความหมาย                   น้ำตาลกรวด
 ๙๑. แป๊ะค้อ
ความหมาย                   กางเกงขาว
   ๙๒. แป๊ะบี้                                   
ความหมาย                   ข้าวสาร
  ๙๓.  แป๊ะส้า                                
ความหมาย                   เสื้อขาว
๙๔. โป้เกี่ยม                  
 ความหมาย                    กระบี่
๙๕. โป๊ย                        
 ความหมาย                  ไม้สำหรับเสี่ยงทาย รูปร่างคล้ายไตผ่าซีกมี 2 อันประกบกัน
 ๙๖. ป้อเท่า                                   
ความหมาย                   ขวาน
 
๙๗.  ปั๋วะโป๊ย            
ความหมาย                การเสี่ยงทาย
๙๘.  พ้างฉา                                
ความหมาย                   ไม้หอม
๙๙.  ไม้จวง                   
 ความหมาย                ไม้ชนิดหนึ่ง เนื้อไม้มีกลิ่นหอม นำมาผ่าเป็นชิ้นเล็ก
เผาไฟ ทำให้มีกลิ่นหอม นำมาเผาในเฉ่งหิ้วหลอ
 ๑๐๐.  เยาะกิ้มหล่อ                    
 ความหมาย                   ที่เผากิ้ม
๑๐๑. เร้งเก่ว                  
 ความหมาย                เกี้ยวที่เชิญรูปพระ(กิ้มซิ้น)
๑๐๒. สิ้วกุ้น                  
ความหมาย                การจัดทหารให้เข้าที่
๑๐๓. ส่าแฉ้                     
 ความหมาย                   สามง่าม ๑๐๔. ส่างถี่ก้อง 
 
ความหมาย                พิธีส่งเทวดา
๑๐๕. ส่างกิ้วอ๋อง                  
 
ความหมาย                พิธีส่งกิ้วอ๋อง
  ๑๐๖. ส่างหยกอ๋อง          
 
ความหมาย                 พิธีส่งหยกอ๋อง
๑๐๗.   เสกิ้ม                              
ความหมาย                   กระดาษทองเล็ก
๑๐๘. เส้เจ่ง                   
ความหมาย                 การทำความสะอาดบริเวณพิธีกินเจ
๑๐๙. ส่องเก้ง                   
ความหมาย                 การสวดมนต์ขอพร
  ๑๑๐.  เสี่ยนห๊อง              
ความหมาย                 ผู้จัดการดูแลทั่วไปของศาลเจ้า
๑๑๑. หงอเอี๊ยถาว              
 ความหมาย                   ดูที่หงอเอี้ยเฉี้ยม
๑๑๒. หง่อโก้                 
ความหมาย                   ผลไม้ 5 อย่าง
๑๑๓. หง่อเต็กกี๋             
ความหมาย               ธงห้าสี มีสี เหลือง ขาว ดำ เขียว แดง
๑๑๔. หง่อเส้ง                  
ความหมาย                   ของไหว้เทวดา ๕ อย่าง
๑. ปลาหมึกแห้ง
๒. หมูต้มตัดตามแนวยาว ๑ ชิ้น
๓. หอยแครงต้มประมาณ ๑๐ ๑๕ ตัว
๔. เส้นหมี่เหลืองประมาณ ครึ่งกิโลกรัม
๕. ปู ที่ต้มสุกแล้ว ๑ ๓ ตัว
๑๑๕.  หง่อเอี๋ยเฉียม  
ความหมาย                   เฉียมมีหัวขุนพล
๑๑๖. หง่อฮ้องอู้            
ความหมาย                   ฮู้ 5 ทิศ
๑๑๗.  ม่อหยอ
ความหมาย                   ด้ายไหมพรม
 ๑๑๘. หม่อฮุ้น 
ความหมาย                   บุหรี่
๑๑๙. หมี่สั่ว                    
ความหมาย                ทำจากข้าวบดละเอียด บีบออกมาเป็นเส้นเล็กๆพัน
กันคล้ายเลข ๘นิยมนำมาทำเป็นแกงจืด ใส่ไข่
๑๒๐.  หล่อก้อ               
 
ความหมาย                   กลองชุด  
 ๑๒๑. หล่อต้าน 
  ความหมาย                   ขี้ธูป
๑๒๓. หลากฉ่าย                   
 ความหมาย                   ผัก 6 อย่าง
 ๑๒๓. หลามเต้า ปากเต้า      
 ความหมาย                 บัญชีคนเป็นคนตาย
  ๑๒๔.  หล่ายทู            
 ความหมาย                 บ้านกะทู้
  ๑๒๕.  หิ้วต่า                  
ความหมาย                 หม้อไม้หอม
๑๒๖. หิ้วเตี้ยว    
 ความหมาย                   กระดาษสีเหลืองที่นำติดตามเสาไฟฟ้า สามแยก ตามเส้นทาง
ขบวนพระจะผ่าน เปรียบเสมือนใบประกาศเส้นขบวนพระผ่าน   

 ๑๒๗. เหี่ยวก้อ               
 ความหมาย                 เห็ดหอม
๑๒๘. เหี่ยวเอี้ยน                     
 ความหมาย              ขี้ธูปศักสิทธิ์ที่อยู่ในห้องกิ้วอ๋อง ผู้ใดจะขอต้องจุดธูปบอกกล่าวเพื่อขอ
แล้วบอกให้เถ้าแก้หล่อจู้เข้าไปขอและนำมาให้โดยห่อใส่กระดาษกิ้ม

๑๒๙.  เหลี่ยนตุ่ย   
ความหมาย             คำอวยพรที่เขียนบนกระดาษสีแดงด้วยอักษรสีดำสำหรับติดที่หน้าอ๊าม
 
 ๑๓๐.  เหล่าเฮ็ว  
ความหมาย                หมากพลู
๑๓๑. หงิ่นจู้                     


ความหมาย                   หมึกแดง
๑๓๒. ห่อจุ้ย     
ความหมาย                   น้ำฝนกลางหาว
 ๑๓๓.  ห่อสั่ว  
ความหมาย                   ร่มกันฝน       
๑๓๔. หลักเอี๋ยข้ายต๋อง       
ความหมาย                 ค่ายกล ทั้งหก เขียนติดอยู่ที่ห้องหยกอ๋อง
๑๓๕. ห็องจี๋   
ความหมาย                  ไม้สำหรับเคาะเวลาทำพิธีสวดมนต์
๑๓๖. หั้วสิ่นเก้ง           
ความหมาย                   ชื่อบทสวดมนต์สรรเสริญกิ้วอ๋องต่ายเต่
๑๓๗. อ่างหล๋อ                           
ความหมาย                   เตาไฟ
๑๓๘. อ้าว                                   
ความหมาย                   แก้วน้ำ
๑๓๙. เอี่ยนปีด                           
 ความหมาย                   ดินสอ
๑๔๐.  เอี่ยมบี้              
ความหมาย                   ข้าวสารผสมเกลือ
  ๑๔๑.  เอี๋ยม                                
ความหมาย                   เกลือ
๑๔๒.  เอี๋ยอิ๋ว
ความหมาย                   น้ำมันมะพร้าว
๑๔๓. อิ๋วเตี้ย                 
ความหมาย                   กระทะน้ำมัน
๑๔๔. อึ้งเหล่ง                            
  ความหมาย                   ธงอาญาสิทธ์เหลือง
๑๔๕. อึ๋งเหลี่ยนตุ่ย  
 ความหมาย                 คำอวยพรที่เขียนลงบนกระดาษสีเหลืองในระหว่าพิธีกินผักปิดที่ศาลเจ้า
๑๔๖. อ่อเหล่ง  
 ความหมาย                   ธงอาญาสิทธ์ดำ
๑๔๗. อ่องหลาย              
 ความหมาย                 สับปะรด
๑๔๘. อั่งกู้                    
ความหมาย             ขนมใส่ถั่วเขียวบด ห่อด้วยแป้ง กดพิมพ์รูปร่างคล้ายเต่าตัวเล็กทาสีแดง
๑๔๙. อิ้นโป๊ย                            
ความหมาย                 การตอบรับ โดยที่ไม้เสี่ยงทางงาย 1 อัน คว่ำ 1 อัน
 ๑๕๐.  ฮุ้นกี่
ความหมาย                   มวนยาเส้น
๑๕๑.  ฮู่จุ้ย  
ความหมาย                   น้ำใส่ฮู้พระ
๑๕๒. ฮู๋     
ความหมาย                 ผ้ายันต์ สีเหลืองทำด้วยกระดาษและผ้ามี
ชื่อพระเขียนอยู่บนผ้ายันต์
๑๕๓. ไฮ้จุ้ย
ความหมาย                   น้ำทะเล
  ๑๕๔.  เฮี้ยว                                
ความหมาย                   ธูป
๑๕๕.  เฮี้ยวต่า                          
ความหมาย                   คานหามเครื่องหอม
  ๑๕๖.  เฮี้ยวหลอ                        
ความหมาย                   กระถางธูป
๑๕๗.  ฮวดโซะ                         
ความหมาย                   แส้พระ
๑๕๘.  ฮวดโก้ย               
ความหมาย                ขนมถ้วยฟู 
 ๑๕๙. ฮวดกั้ว                 
ความหมาย                 เจ้าหน้าที่ฝ่ายประกอบพิธีกรรมอันศักสิทธิ์ ที่จะต้องศึกษามาเป็นพิเศษเป็นที่ยอมรับของผู้ร่วมพิธีและคณะกรรมการศาลเจ้า

3 ความคิดเห็น:

  1. ไม่ระบุชื่อ15 พฤษภาคม 2555 เวลา 15:17

    ขอบคุณมากครับ สำหรับความรู้ ดีมากๆ คนที่ตามพระอย่างผมคงเข้าใจหลายๆคำน่ะครับ หวังว่าจะมีคำื่นที่เพิ่มขึ้นอีกน่ะครับ

    ตอบลบ
  2. ไม่ระบุชื่อ21 มีนาคม 2558 เวลา 09:25

    ขอบคุณครับผม

    ตอบลบ